KRİPTOLOJİ NEDİR?
Yazınının icadından günümüze gizlilik her zaman ön planda olmuştur. Gizli haberleşmelerin ilk dönemlerinde şifreleme kağıt kalemle yapılan tekniklere dayanırken, teknolojinin gelişimine bağlı olarak özellikle 1970’lerde büyük bir değişim geçiren kriptografi günümüzde disiplinler arası bir bilim dalı haline gelmiştir. Türkiye’de 1990’lı yılların başında lisans eğitiminde seçmeli ders olarak verilmeye başlanmıştır daha sonra ODTÜ Matematik Bölümü ve MAM ortak çalışmalar yürütmüştür.
Okuma yazma yetisine sahip hemen herkes hayatında az çok kodlarla ya da şifrelerle karşılaşmıştır.Buna en basit örnek olarak anagram verilebilir ancak şifreler bulmacalar gibi hafife alınacak bir konu olmamıştır. Çünkü şifreler gizli ve önemli bilgiler taşır.Özellikle günümüzde kişisel bilgilerin saklanması, korunması ve iletilmesi için en önemli araç özelliğindedir.
İnsanoğlu var olduğundan beri haberleşme için yeni yöntemler geliştirmiş ve iletilerini başka insanlardan saklama gerekliliği ortaya çıktığından beri gizlilik haberleşmedeki en önemli kıstas olmuştur. Bilgileri kodlama binlerce yıl önce devletlerin ve imparatorlukların gizli ve önemli bilgileri düşmanın eline geçmeden iletilebilmesi için ortaya çıkmıştır.İletilerin kodlanması yani sözcüğün ya da cümlenin bir sözcük ya da sayı ya da sembol ile yerini değiştirerek gönderilmesi , mesajların başkaları tarafından anlaşılmasını zorlaştırmak içindir.
Kodların tarihteki önemi çok büyüktür. Savaşların sonucunu belirleyen , kralların ve kraliçelerin ölümüne yol açan kodlar olmuştur. Bunlardan en önemlilerinden biri Quen Mery dir. Kraliçe Mery’nin ölümü şifreli mektupları yüzünden olmuştur. Günümüzde kodların yerini şifreler almış kod kelimesinin kullanımı azalmıştır. Sözcüklerin yerini değil harflerin yerini değiştirerek daha temel düzeyde işler gören “şifre” alternatif bir koddur. Eski zamanlara göre şifrelerin kullanım alanları değişiklik gösterse de kullanım amaçları yine gizliliği sağlamak olmuştur.
Bilgi günümüzün en değerli konusudur ve burada ki temel problem bilgiyi saklama ve iletmedir. Yani haberleşme ve bilişimin temel sorunu bilgi güvenliğidir. Özellikle son yıllarda sanal alışverişler bireysel bankacılık işlemleri ve e-posta trafiği interneti daha güvenli bir ortam olmaya zorlamaktadır.İnternet üzerinde tam güvenliği sağlamak olanaksızdır. Burada avantaj alt yapı ve haberleşme araç gereçlerinde teknolojiyi belirleyenlerdedir. Bilgi ve haberleşme güvenliği temel sorun olarak karşımıza çıkmaktadır.Bu sorunun çözümü de şifre biliminin kendisinde yatmaktadır.
KRİPTOGRAFİ , KRİPTANALİZ VE KRİPTOLOJİ NEDİR?
Kriptografi “Kyrptos” (Yunanca. Gizli Saklı) ve “Graphein” (Yazmak) sözcüklerinden türetilmiştir. Saklı yazı , gizli yazı olarak Türkçeleştirilebilir. Kriptografi ; gizlilik , kimlik denetimi , bütünlük gibi bilgi güvenliği kavramlarını sağlamak için çalışan matematiksel yöntemler bütünüdür. Bu yöntemler bir bilginin iletimi esnasında karşılaşabilecek saldırılardan bilgiyi, bilgi göndericisini ve alıcısını koruma amacı taşır. Başka bir deyişle kriptografi okunabilecek durumdaki bir bilginin istenmeyen taraflara okunamayacak bir hale dönüştürülmesinde kullanılan tekniklerin tümüdür. Kriptografi ile ilgilenen bilim adamına Kriptograf denir.
Kriptanaliz ise ele geçen şifrelenmiş metinden yani anlamsız bir metinden bazı teknikler kullanılarak doğru metni bulma yöntemidir. Kriptanaliz ile uğraşanlara ise kriptanalist denir. İyi bir kriptanalist aynı zamanda kriptografi alanında iyi olmalıdır. Çünkü şifrelerin nasıl tasarlanacağını bilmeyen biri nasıl çözüleceği konusunda fikir yürütemez. Bu iki bilimin bütününe ise “Kryptos” ve “logos” (Gizli ve Bilim) bu iki kelimenin birleşimi olan kriptoloji denilmektedir. Kriptoloji ile ilgilenen bilim adamlarına kriptolog denir.
KRİPTOLOJİ TARİHİ
1970 lere kadar kriptografi bir kaç hükümetin askeri ve diplomatik çalışanlarının bildiği halktan gizli saklı kullanılan “gizli” bir teknikti. Günümüzde halen askeri alanda önemini korumaktadır fakat artık üniversitelerde ders olarak verilen akademik bir disiplin haline dönüşmüştür. Kriptografinin tarihsel gelişimi içinde sanayi devrimine kadar olan süreçte karşımıza “ilkel şifreleme yöntemleri” çıkmaktadır. İlkel şifreleme yöntemleri makineler henüz tarihte yerlerini almamışken sözcüklerin harflerinin yer değiştirmesiyle uygulanan tekniklerdir. Bu ilkel şifreler kriptanalizin keşfiyle güvenli olmaktan çıkmış dolayısıyla kriptograflar teknolojik gelişmelere uyum sağlayabilecek yeni şifreler geliştirmek zorunda kalmışlardır. Sanayileşmeyle birlikte makinenin icadı en önemli teknolojik gelişmedir. Şifreleme işlemier içinde geçerli olan bu icat kriptografinin yön değiştirmesi açısından da önemlidir. Çünkü kağıt ve kalemin yerini ilk olarak şifre diskleri daha sonra da bu disklerin geliştirilmiş şekli olan şifre makineleri almıştır. II . dünya savaşında kullanılan Enigmanın ilk başta kriptografide büyük başarı sağlaması önemli bir örnektir.
O dönemde bulunan kriptanaliz yöntemlerini uygulayabilmek için kısa sürede işlem yapan ve binlerce olasılığı hesaplayabilen cihazlara ihtiyaç duyuluyordu.Bu da ilk bilgisayarın en ilkel versiyonunun bulunmasını sağlamıştır.Günümüzde ise kullanılan Quantum kriptografisidir. Quantum kriptografisi şimdiye kadar var olan şifreleme sistemlerinden temelde farklıdır.Bu bir sistemin güvenliğinin sonsuza dek garanti altına alınacağını yani kırılmasının imkansız olacağı iddiasına dayanmaktadır. Quantum kriptografisi Quantum Fiziğine dayanmaktadır.
saolun